بررسی اثر ضد قارچی اسانس سه گیاه دارویی در کنترل قارچBotrytis cinerea روی میوه توت فرنگی

چکیده آلودگی‌های قارچی عامل بسیاری از خسارت‌های بعد از برداشت محصولات باغی از جمله توت‌فرنگی می‌باشد، که گاهی تا 20 درصد محصول را از بین می‌برند. برای کنترل آلودگی‌های قارچی معمولاً از محلول‌های قارچ کش‌ استفاده می‌شود که برای سلامت انسان مضر هستند. یکی از روشهایی که می‌توان قارچها را کنترل کرد، امکان استفاده از اسانس گیاهان دارویی است. مهمترین قارچهای بیماری زا در دوره پس از برداشت توت فرنگی Botrytis cinerea است. در این تحقیق برای کنترل رشد این قارچ اثر ضد قارچی اسانس‌های مرزه (Satureja hortensis) ، آویشن شیرازی (Zataria multiflora) و زنیان(Carum copticom) مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا اسانس‌ها با غلظت‌های 300 ، 200 و 100 پی پی ام در محیط کشت PDA صورت گرفت، آزمایش دوم روی میوه‌های توت فرنگی‌ برداشت شده انجام پذیرفت. (بدین ترتیب که آزمایش شامل 6 تیمار (سه اسانس، یک قارچ‌کش و دو شاهد) و هر تیمار شامل سه تکرار و هر تکرار شامل پنج عدد میوه (حدود 70 گرم) در ظرف شفاف یکبار مصرف بود). میوه‌ها پس از ضد‌عفونی سطحی در سوسپانسیون 106 ( اسپور در میلی لیتر) Botrytis به طور جداگانه قرار داده شد. سپس در سوسپانسیون سه اسانس ذکر شده و یک قارچ‌کش به نام ایپرودیون + کاربندازیم 5/52 % (پودر وتابل) و آب مقطر (شاهد) فرو برده شد و در شرایط اتاق با دمای حدود 1 ±24درجه سانتیگراد نگه‌داری گردید. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. در آزمایش اول که در چهار تکرار و به صورت طرح کاملاً تصادفی انجام شد، قارچ Botrytis روی محیط کشت PDA شامل غلظتهای 100 و 200 و 300 پی پی ام و از اسانسهای مختلف گیاهان ذکر شده و شاهد (بدون اسانس) قرار داده شد. نتایج نشان داد غلظت 200 پی پی ام حداقل غلظت مناسب در هر اسانس جهت جلوگیری از رشد میسلیوم قارچ می‌باشد. این آزمایش در سه تکرار و هر تکرار شامل پنج عدد میوه (حدود 70 گرم) و در ظرف شفاف یکبار مصرف نگه‌داری شد. نتایج آزمایش روی آگار نشان داد که غلظت مهار کننده برای مهار رشد میسلیوم بوتریتیس برای هر سه اسانس200 پی پی ام بود و در مورد میوه‌ها نیز با توجه به تکرار آزمایش برای بوتریتیس200 پی پی ام بود.